Τατιάνα Πολυζώτη
Ψυχολόγος, MSc Ειδικής Αγωγής (πηγή: http://cindyterebush.blogspot.gr/)
Το καλοκαίρι σχεδόν έφτασε στο τέλος του και τα μικρά μας είναι καιρός να... επιστρέψουν στα θρανία! Κάποια περιμένουν με ανυπομονησία την αρχή της σχολικής χρονιάς για να συναντήσουν τους φίλους τους, την αγαπημένη τους δασκάλα και αδημονούν να ξεφυλλίσουν τα νέα τους βιβλία και τα ολοκαίνουρια τετράδιά τους. Άλλα όμως, στεναχωριούνται και μόνο με τη σκέψη της επιστροφής τους στο σχολείο και για τη χαμένη ξεγνοιασιά και ανεμελιά που τους προσέφερε το καλοκαίρι γρήγορα όμως προσαρμόζονται στη σχολική ζωή και μάλιστα χαίρονται που τελικά επέστρεψαν!
Και τι γίνεται με τα πρωτάκια, αυτά που έχουν να αντιμετωπίσουν την πρώτη τους επίσημη σχολική μέρα?
Είτε η πρώτη σχολική μέρα είναι στο νηπιαγωγείο, είτε ακόμα και στο δημοτικό, εκεί τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα! Για τα παιδιά αυτά ξεκινάει μια καινούρια περίοδο της ζωής τους, με νέες και εντελώς άγνωστες εμπειρίες... Θα πρέπει να αποχωριστούν τα οικεία τους πρόσωπα και να μπουν σε έναν νέο κόσμο με απαιτήσεις, άπειρα ερεθίσματα, τα οποία θα πρέπει να μάθουν να αντιμετωπίζουν και να διαχειριστούν. Κάποια από αυτά τα παιδιά (δυστυχώς όχι λίγα σε αριθμό) παρουσιάζουν το λεγόμενο άγχος του αποχωρισμού το οποίο αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει στη γνωστή σε όλους μας σχολική φοβία.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το άγχος του αποχωρισμού πριν αυτό πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις?
Οι γονείς πέρα από την τυπική προετοιμασία που θα κάνουν με το παιδί τους για τη νέα σχολική χρονιά, όπως η αγορά των απαραίτητων σχολικών ειδών, έχουν και το πολύ σημαντικό έργο να προετοιμάσουν τα παιδιά τους ψυχολογικά και συναισθηματικά για την είσοδό τους στο σχολείο.
Τι πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το άγχος του αποχωρισμού?
Αρχικά, να μην ξεχνάμε οτι το άγχος του αποχωρισμού είναι μια κοινή εμπειρία, μπορεί να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή και να επαναληφθεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας! Το άγχος του αποχωρισμού όχι μόνο είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό αλλά είναι η πρώτη και σημαντική ευκαιρία που δίνεται στο παιδί σας να μάθει να αντιμετωπίζει το άγχος του αλλά και τους προσωπικούς του φόβους. Μπορεί να εμφανιστεί την πρώτη του μέρα αλλά και οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της φοίτησής του (ειδικά τους πρώτους τρεις μήνες). Πολλά παιδιά αντιμετωπίζουν με χαρά και ενθουσιασμό τις πρώτες τους μέρες στο σχολείο και ξαφνικά γύρω στον Οκτώβρη απλά δεν θέλουν να ξαναπάνε στο σχολείο, αρνούνται να αποχωριστούν τους γονείς τους το πρωί και επικαλούνται διάφορες ασθένειες προκειμένου να μείνουν σπίτι!
Το "σχολείο" είναι μια εντελώς άγνωστη και αφηρημένη έννοια για τα παιδιά! Γι'αυτό λίγες ημέρες πριν κάντε με το παιδί σας μία ή περισσότερες επισκέψεις στο σχολικό κτίριο ή ακόμα καλύτερα και στην αίθουσα που πρόκειται να φοιτήσει ούτως ώστε να δει και να εξερευνήσει τον περιββάλοντα χώρο και να προετοιμαστεί για το "που θα βρίσκεται". Πολλά σχολεία δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να γνωρίσουν τις δασκάλες τους οπότε αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα εκμεταλλευτείτε την! Η επίσκεψη αυτή θα δώσει στο παιδί σας ένα σημείο αναφοράς και θα αρχίσει να κατανοεί και να σχηματοποιεί στο μυαλό του αυτή τη τόσο μυστηριώδη έννοια: "σχολείο".
Μιλήστε του για το σχολείο χρησιμοποιώντας λέξεις με "θετικό" νόημα! Όταν μιλάμε σε ένα παιδί για το σχολείο η συζήτηση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε ευχάριστα για το παιδί μηνύματα, όπως το οτι θα γνωρίσει νέους φίλους, θα περάσει όμορφα, θα μάθει καινούρια παιχνίδια και θα αποκτήσει όμορφες εμπειρίες. Μην αναφέρετε στο παιδί σας τις λέξεις "κλάμα" και "φόβος". Όταν ένας γονέας λέει "Δεν υπάρχει λόγος να φοβηθείς" ή "Μην κλάψεις", ίσως το παιδί συνδέσει τη σχολική εμπειρία με το φόβο και αποκτήσει μια αρχική αρνητική εικόνα και τελικά θα του είναι πιο εύκολο να φοβηθεί ή να κλάψει!
Πείτε στο παιδί σας με λεπτομέρειες που θα είστε και τι θα κάνετε όσο αυτό θα βρίσκεται στο σχολείο! Τα παιδιά δυσκολεύονται να φανταστούν πως θα είστε ή τι θα κάνετε χωρίς αυτά. Κάτι τέτοιο θα τα βοηθήσει να ξέρουν τι να περιμένουν και πως θα περάσετε το χρόνο σας μακρυά του. Πριν πείτε στο παιδί σαν "αντίο", εξηγήστε του οτι θα πάτε στη δουλειά, για ψώνια ή οτι θα κάνετε δουλειές στο σπίτι και καλό είναι να ενημερώσετε τη δασκάλα του για τις δραστηριότητες σας, ώστε να τις επαναλαμβάνει στο παιδί σε περίπτωση που σας ζητάει επίμονα.
Αποφύγετε να φύγετε κρυφά ή να "ξεγλιστρήσετε" όσο το παιδί σας παίζει με κάποιο παιχνίδι, ειδικά την πρώτη του μέρα! Σημαντικό στοιχείο της αποφυγής του άγχους αποχωρισμού είναι η εμπιστοσύνη!!!!!! Το παιδί σας έχει ανάγκη να σας εμπιστεύετε, το ίδιο και οι δασκάλες του! Όπως λέτε "αντίο" σε ένα χαμογελαστό παιδί, έτσι μπορείτε να πείτε "αντίο" και σε ένα παιδί που κλαίει. Το κλειδί είναι εσείς να είστε χαμογελαστοί και ήρεμοι. Αν δείχνετε στεναχωρημένοι ή αγχωμένοι, το μόνο που θα πετύχετε είναι επιδεινώσετε το άγχος του παιδιού σας!
Κρατήστε τον αποχαιρετισμό σύντομο και χαρούμενο! Χαμογελάστε στο παιδί (ακόμα κι αν αυτό κλαίει), πείτε αντίο και φύγετε. Όσο πιό πολύ καθυστερείτε, τόσο πιο πολύ στέλνετε στο παιδί το μήνυμα οτι δεν θα είναι ασφαλές σε εκείνο το περιβάλλον. Αν φύγετε θα του περάσετε το μήνυμα οτι εμπιστεύεστε το δάσκαλοό του αλλά και τις ικανότητες του ίδιου να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Αν φέρετε εις πέρας όλα τα παραπάνω αλλά ακόμα νιώθετε αγχωμένοι και ανήσυχοι μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το σχολείο ώστε να ενημερωθείτε για την πορεία της προσαρμογής του.
Να θυμάστε οτι τα παιδιά δεν γνωρίζουν την έννοια του χρόνου! Η δήλωση λοιπόν "θα επιστρέψω αργότερα" δεν έχει καμμία σημασία για αυτά. Τα παιδιά μπορούν και υπολογίζουν το χρόνο αλλά όχι όπως εμείς, μέσα από δραστηριότητες. Μελετήστε λοιπόν μαζί με το παιδί το ημερήσιο σχολικό του πρόγραμμα. Πολύ γρήγορα θα μάθει οτι ή μαμά θα επιστρέψει μετά το ελεύθερο παιχνίδι, όμως πριν από αυτό έχουν την ώρα του πρωινού, τη ζωγραφική, τη γλώσσας ή των μαθηματικών κ.ο.κ. Διασφαλίστε παράλληλα οτι ο δάσκαλος ακολουθεί μια προβλέψιμη καθημερινή ρουτίνα πριν προχωρήσετε με αυτό το tip. Μην ξενάτε οτι η ρουτίνα δίνει στο παιδί σας την αίσθηση της ασφάλειας που είναι τόσο σημαντική για τους πρώτους μήνες της σχολικής ζωής!
Μερικά παιδιά ξεπερνούν γρήγορα τη σύγχυση των πρώτων ημερών, ενώ άλλα χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Εσείς από τη μεριά σας παραμείνετε όσο μπορείτε ψύχραιμοι, αισιόδοξοι και σταθεροί στις αντιδράσεις σας μέρα με τη μέρα και κρατήστε μια στενή επαφή και συνεργασία με τον διευθυντή του σχολείου και κυρίως με τους δασκάλους του παιδιού! Βοηθήστε όλοι μαζί το παιδί να νιώσει άνετα, να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του και να απολαύσει τις εμπειρίες που θα αποκτήσει στη νέα του ζωή!
Τατιάνα Πολυζώτη
Ψυχολόγος, MSc Ειδικής Αγωγής
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου